Μανάγουλη Φωκίδας

Η Μανάγουλη βρίσκεται στον νομό Φωκίδος, στο κέντρο της πεδιάδας του ποταμού Μόρνου. Η κοινότητα της Μανάγουλης έχει 563 κατοίκους και περιλαμβάνει τη Μανάγουλη με 344 κατοίκους,και τους οικισμούς του Λόγγου με 153 κατοίκους και της Χιλιαδούς, στην παραλία του Κορινθιακού, με 66 κατοίκους. Ακόμη, στα νότια της Μανάγουλης βρίσκονται τα Κουτσούκια, θερινός παραθαλάσσιος οικισμός με λιγοστά σπίτια.

Καθεδρικός Ναός του χωριού είναι αυτός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Το εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής (Παναγία Φανερωμένη), που είναι χτισμένο πάνω σε λόφο στο χώρο αρχαίου ναού του Απόλλωνος και που στον περίβολό του υπάρχουν κατάλοιπα αρχαίου άλσους ελαιών, πανηγυρίζει την Παρασκευή του Πάσχα. Ανατολικά της εκκλησίας (στη θέση Γουβός) τοποθετείται η αρχαία πόλη των Ερυθρών, που την αναφέρει ο Θουκυδίδης. Στη Χιλιαδού υπάρχουν ξενοδοχείο και ενοικιαζόμενα καταλύματα, εκτεταμένη πλαζ για θαλασσινά μπάνια και ρεμέτζο σκαφών αναψυχής. Οι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Παράγουν καλαμπόκι, τριφύλλι και εσπεριδοειδή.

Ανατολικά από την Μανάγουλη και σε απόσταση 3 χιλιομέτρων στην θέση Γουβός όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης στο 14ο βιβλίο του υπήρχε αρχαία πόλη Ερυθρές απαριθμούσα κατά τον Θουκυδίδη δέκα τέσσαρες χιλιάδες (14.000) κατοίκους, ήταν δε ο μέγας λιμένας του Κορινθιακού κόλπου, εις το οποίον κατήλθον οι Δωριείς το έτος 1104π.χ. εναυπήγησαν στόλον και πέρασαν στην Πελοπόννησο. Στην πόλη των Ερυθρών κατά την αρχαιότητα υπήρχε ναός αφιερωμένος στον θεό Απόλλωνα με άλσος ελαιών τον οποίο οι Χριστιανοί μετέτρεψαν σε ναό της «Κοιμήσεως της Θεοτόκου» και υπάρχει ακόμη ένα παρεκκλήσι και νεκροταφείο του χωριού Μανάγουλη.

Το άλσος των ελαιών σώζεται έως σήμερα, ένα δε ελαιόδενδρο έμπροσθεν του ιερού ναού της «Κοιμήσεως της Θεοτόκου», έχει ηλικία άνω των δύο χιλιάδων χρόνων κατά την εκτίμηση των ειδικών.

Επίσης κατά τον Θουκυδίδη στην πόλη των Ερυθρών το έτος 426π.χ. αποβιβάσθηκε ο στρατηγός των Αθηναίων Δημοσθένης μετά στρατού, προσευχηθείς εις τον ναι του Απόλλωνα, προχώρησε διά του Ευπαλίου κατέλαβε την Ποτιδάνεια και το Κροκύλειο, ηττηθείς όμως από τον στρατηγό των Λακεδαιμονίων Ευρύλοχο και των συμμάχων των Εσπερίων Λοκρών, υποχώρησε στην Ναύπακτο.

Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Τελευταία ασχολούνται με τον τουρισμό, ιδιαίτερα στον οικισμό Χιλιαδού που αναπτύσσεται ραγδαία λόγω της υπέροχης παραλίας και του λιμανιού της.